Freelance Geleneksel 9-5 iş anlayışının yerini esnek çalışma modelleri almaya başladıkça, özellikle gençler arasında freelance (serbest çalışma) modeli giderek daha popüler hâle geliyor. Kimi gençler freelance işlerle ek gelir elde etmeye çalışırken, kimileri ise bu modeli tam zamanlı bir yaşam biçimine dönüştürmeye çabalıyor. Peki, freelance çalışma gençler için gerçekten sürdürülebilir bir geçim modeli olabilir mi?
Freelance Çalışma Nedir?
Freelance çalışma, bir işverene bağlı olmadan, proje bazlı ya da dönemsel işler alarak gelir elde etme biçimidir. Yazılımdan grafik tasarıma, içerik yazımından sosyal medya yönetimine kadar birçok alanda freelance olarak çalışmak mümkündür. Bu sistemde kişiler kendi iş saatlerini belirler, evden ya da istediği yerden çalışabilir ve birden fazla müşteriye hizmet verebilir.
Gençlerin Freelance’e Yönelme Nedenleri
1. Esnek Çalışma Saatleri
Gençler, özellikle öğrenciyken veya farklı sosyal sorumlulukları varken esnek saatlerde çalışabilecekleri işlere yöneliyor. Freelance çalışma bu anlamda büyük avantaj sağlıyor.
2. Yaratıcılık ve Özgürlük
Freelance işler genellikle yaratıcılığın ön planda olduğu, kişisel tarz ve yeteneklerin kullanılabileceği alanlara dayanır. Bu da gençlerin bireysel potansiyellerini ortaya koymalarına imkân tanır.
3. Kurumsal Hayattan Uzak Durma İsteği
Bazı gençler, hiyerarşik yapıdan, katı kurallardan ve rutin iş ortamlarından uzak durmayı tercih ediyor. Freelance model, bireysel çalışmayı seven gençler için daha cazip bir alternatif.
Freelance İşlerden Geçinmek Mümkün mü?
Bu sorunun cevabı, birçok değişkene bağlıdır:
1. Gelirin Sürekliliği
Freelance çalışmanın en büyük dezavantajlarından biri, gelirin sabit olmamasıdır. Bazı aylar iş yoğunluğu fazla olabilirken, bazı aylar iş azlığı yaşanabilir. Bu nedenle düzenli gelir planlaması yapmak freelance çalışan gençler için zorlayıcı olabilir.
2. Pazarın Rekabeti
Freelance pazarında rekabet çok yüksektir. Özellikle başlangıç seviyesindeki gençler, düşük ücretlere çalışmak zorunda kalabilir ya da yeterli müşteri bulmakta zorlanabilir.
3. Finansal ve Hukuki Bilinç Eksikliği
Vergi, fatura, sözleşme gibi konular çoğu genç freelancer için karmaşık ve göz ardı edilen alanlardır. Bu da zaman içinde finansal sorunlara ya da yasal problemlerle karşılaşmalarına neden olabilir.
4. Kişisel Disiplin Gerektirir
Kendi işini yönetmek, müşterilerle iletişimi sürdürmek, projeleri zamanında teslim etmek yüksek bir disiplin gerektirir. Her genç bu sorumluluğu sürdürebilecek alışkanlıklara sahip olmayabilir.
Başarılı Freelance Geçim İçin Gerekli Unsurlar
1. Uzmanlık Alanı Oluşturmak
Yetenekli olunan bir alanda uzmanlaşmak, rekabeti azaltır ve fiyatı artırır. Örneğin sadece “tasarımcı” değil, “UX arayüz tasarımcısı” olmak daha çok talep ve daha yüksek kazanç anlamına gelebilir.
2. Kişisel Marka ve Portfolyo Oluşturmak
Kendi websitesi, sosyal medya profili ya da Behance/Dribbble gibi platformlarda güçlü bir portfolyo oluşturmak, müşteri kazanmanın en etkili yoludur.
3. İş Takip Araçlarını Kullanmak
Zaman yönetimi ve proje takibi için Trello, Notion, Asana gibi dijital araçların kullanılması freelance işlerde verimi artırır ve müşteri memnuniyetini sağlar.
4. Fiyatlandırma ve Pazarlık Becerisi
Genç freelancer’ların çoğu zaman başlangıçta düşük ücretle çalışması gerekebilir, ancak ilerleyen süreçte pazarlık yapmayı ve emeğinin değerini bilmeyi öğrenmesi gerekir.
Freelance Çalışmanın Artıları ve Eksileri
Artıları
Eksileri
Esnek çalışma saatleri
Gelir düzensizliği
Lokasyondan bağımsız çalışma imkânı
Sosyal güvencenin eksikliği
Yaratıcı özgürlük
Müşteri bulma ve kendini pazarlama zorluğu
Kendi portföyünü oluşturabilme
İş garantisinin olmaması
Türkiye’de Freelance Çalışma ve Gençler
Türkiye’de özellikle pandemi sonrası dijital alanlarda freelance işlere talep artmıştır. Gençler Upwork, Bionluk, Armut, Fiverr gibi platformlarda iş bulmaya çalışmaktadır. Ancak hâlâ freelance çalışmanın bir kariyer alternatifi olarak görülmesi, yasal altyapıların oluşması ve sosyal güvencenin sağlanması konularında eksiklikler mevcuttur.
Sonuç
Gençler freelance işlerle kısa vadeli gelir elde edebilir; hatta bazıları bunu tam zamanlı bir kariyere dönüştürebilir. Ancak bunun sürdürülebilir olması için kişisel disiplin, yetenek gelişimi, doğru müşteri ilişkileri ve finansal bilinç şarttır. Freelance sistem, doğru kullanıldığında gençler için özgür, yaratıcı ve verimli bir iş modeli olabilir. Ancak her şeyden önce bu sistemin de bir iş modeli olduğunu ve profesyonellik gerektirdiğini unutmamak gerekir.
News
